Quy Trình Sản Xuất Giống Lúa TH6 (Cấp Xác Nhận 1 – XN1) Đạt Chuẩn Kỹ Thuật
Giống lúa TH6 là một trong những giống lúa được ưa chuộng tại nhiều vùng trồng lúa ở Việt Nam nhờ khả năng thích nghi tốt, chất lượng gạo ngon và tiềm năng năng suất cao. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng giống lúa khi sản xuất cấp xác nhận 1 (XN1), cần thực hiện nghiêm ngặt các quy trình kỹ thuật từ khâu chọn ruộng đến thu hoạch và bảo quản. Bài viết dưới đây sẽ trình bày chi tiết quy trình sản xuất giống lúa TH6 cấp XN1 theo tiêu chuẩn quốc gia QCVN 01-54:2011/BNNPTNT.
Chọn Ruộng Sản Xuất Giống TH6
1. Tiêu Chuẩn Đất Canh Tác
- Ruộng cần có độ phì nhiêu khá, bằng phẳng, chủ động tưới tiêu, sạch cỏ dại và sâu bệnh.
- Không có lúa vụ trước mọc lại.
- Ít bị ảnh hưởng bởi điều kiện ngoại cảnh bất thuận (hạn, ngập, gió mạnh…).
2. Cách Ly Sản Xuất
Theo quy chuẩn Việt Nam về sản xuất giống lúa:
| Loại giống | Khoảng cách cách ly tối thiểu |
|---|---|
| Giống xác nhận 1 (XN1) | ≥ 3m so với ruộng lúa khác |
✅ Lưu ý: Nên chọn ruộng nằm tách biệt, ít ảnh hưởng từ gió mang hạt phấn từ ruộng khác.
3. Thời Vụ Gieo Cấy
| Vùng sản xuất | Vụ Đông Xuân | Vụ Hè Thu |
|---|---|---|
| Duyên hải Nam Trung Bộ | Gieo tháng 11 – 12 | Gieo tháng 4 – 5 |
Thời vụ thích hợp giúp cây lúa phát triển tối ưu và hạn chế sâu bệnh.
Kỹ Thuật Gieo và Chăm Sóc Giống Lúa TH6
1. Làm Đất
- Cày bừa kỹ, làm vệ sinh sạch sẽ xung quanh ruộng.
- Trục nhuyễn, chia băng 2 – 2,5m, tạo rãnh thoát nước giữa các băng.
- Nếu có điều kiện, bón lót phân chuồng hoặc phân hữu cơ vi sinh.
2. Chuẩn Bị Giống
| Nguồn giống sử dụng | Lượng gieo (kg/ha) | Phương pháp ngâm ủ |
|---|---|---|
| Hạt giống nguyên chủng | 120 – 160 kg/ha | Ngâm 24h → Rửa sạch → Ủ 36 – 48h tùy thời tiết |
💡 Lưu ý: Khi ủ giống, cần giữ đủ ấm, mỗi ngày tưới nước và đảo đều một lần để đảm bảo hạt nảy mầm đồng đều.
3. Gieo Hạt
- Gieo đều tay trên mặt ruộng sau khi đã rút cạn nước.
- Nếu ruộng còn nước, cần tiêu hết ngay sau gieo để tránh thối mầm.
4. Dặm Cây
- Sau 15 – 18 ngày gieo, tiến hành dặm sớm những chỗ cây chết.
- Chỉ dùng cây trong cùng ruộng giống để dặm, tránh lẫn giống.
5. Bón Phân
| Thành phần | Đông Xuân (kg/ha) | Hè Thu (kg/ha) |
|---|---|---|
| Đạm (N) | 110 | 100 |
| Lân (P₂O₅) | 90 | 90 |
| Kali (K₂O) | 60 | 80 |
🌿 Có thể sử dụng từ 5–10 tấn phân hữu cơ hoai mục hoặc 350–400 kg phân hữu cơ vi sinh/ha. Tùy vào đặc tính đất, điều chỉnh lượng phân hợp lý.
6. Quản Lý Nước
- Sau gieo 7–10 ngày: giữ mực nước ổn định 3–5 cm để lúa đẻ khỏe.
- Điều chỉnh mực nước linh hoạt tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng.
Phòng Trừ Cỏ Dại và Sâu Bệnh
1. Phòng Trừ Cỏ Dại
- Làm đất kỹ kết hợp sử dụng thuốc trừ cỏ tiền nảy mầm.
- Nếu cỏ sót lại, dùng thuốc hậu nảy mầm và làm cỏ bằng tay.
- Đảm bảo ruộng sạch cỏ trước khi thu hoạch.
2. Phòng Trừ Sâu Bệnh
Các đối tượng cần theo dõi sát:
| Sâu hại chính | Bệnh hại chính |
|---|---|
| Bọ trĩ, rầy nâu, sâu đục thân | Đạo ôn, khô vằn, lem lép hạt |
🔍 Khuyến cáo: Thường xuyên thăm đồng, phát hiện và xử lý kịp thời bằng biện pháp tổng hợp (IPM).
Khử Lẫn – Bước Bắt Buộc Khi Sản Xuất Giống XN1
Khử lẫn là khâu quan trọng nhất trong sản xuất giống để đảm bảo độ thuần, tránh lẫn tạp gây giảm chất lượng hạt giống.
Thực hiện 3 lần khử lẫn:
| Thời điểm khử lẫn | Mục tiêu quan sát và loại bỏ |
|---|---|
| Lần 1 (10–15 ngày sau gieo) | Cây khác biệt về chiều cao, màu lá, màu thân gốc, cây lúa chết |
| Lần 2 (Lúa trỗ 50%) | Cây trỗ sớm/muộn, cao/thấp khác biệt, khác về góc lá, bông, hạt, màu nhị, râu |
| Lần 3 (Trước thu hoạch 7–10 ngày) | Cây khác biệt về kích thước bông, màu lá đòng, màu hạt, chiều cao, dạng hạt |
⚠️ Với nhóm giống trung ngày và dài ngày, cần loại bỏ sớm cây ngắn ngày để tránh lẫn giống.
Thu Hoạch và Bảo Quản Hạt Giống TH6
1. Thu Hoạch
- Khi 90 – 95% số hạt trên bông chuyển sang màu vàng là thời điểm lý tưởng để thu hoạch.
- Không thu quá sớm (nhiều hạt xanh) hoặc quá muộn (rơi rụng, giảm chất lượng).
- Dụng cụ và phương pháp thu hoạch cần sạch sẽ, không để lẫn tạp.
2. Bảo Quản
| Giai đoạn | Yêu cầu |
|---|---|
| Sau thu hoạch | Phơi hoặc sấy ngay, độ ẩm hạt < 13,5% |
| Sau sấy | Đóng bao có đầy đủ thông tin: tên giống, cấp giống, vụ sản xuất, thời điểm thu hoạch… |
| Bảo quản | Kho khô ráo, thoáng mát, kiểm tra định kỳ để hạn chế nấm mốc, sâu mọt |
📦 Việc bảo quản đúng cách giúp duy trì chất lượng hạt giống và tỷ lệ nảy mầm cao cho vụ sau.
Kết Luận
Sản xuất giống lúa TH6 cấp xác nhận 1 (XN1) đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật từ chọn ruộng, gieo trồng, chăm sóc, đến thu hoạch và bảo quản. Khử lẫn kỹ lưỡng và kiểm soát sâu bệnh tốt chính là yếu tố quyết định đến chất lượng giống. Việc thực hiện đúng quy trình không chỉ đảm bảo chất lượng hạt giống đạt chuẩn QCVN 01-54:2011/BNNPTNT, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất và tăng năng suất lúa thương phẩm cho bà con nông dân.
